In 2013 is Open State gestart met het ontsluiten van financiële data van Amsterdam Stadsdeel Centrum in Open Spending. Deze week heeft dit geresulteerd in de duurzame ontsluiting van alle financiële data van Nederlandse regionale en lokale overheden als open data. De data vanaf 2010 is beschikbaar en nieuwe begrotingen en realisaties worden automatisch toegevoegd.
Open State heeft in 2014, met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken, alle gemeenten, provincies en waterschappen gevraagd om hun Iv3-gegevens (Informatie voor Derden) aan te leveren. Dit zijn financiële rapportages die elke lokale en regionale overheid periodiek naar het CBS stuurt. 203 overheden hebben daarop hun data aangeleverd, wat voor het CBS aanleiding was om als proef de financiële informatie van alle gemeenten van 2012 en 2013 te publiceren. Deze proef is succesvol verlopen en het CBS heeft nu de Iv3-gegevens van alle decentrale overheden als open data ontsloten. Alleen de complete data van de waterschappen volgen nog in november.
Alle Iv3-informatie duurzaam ontsloten
Geld, Rob Croes (Anefo), Collection: Beeldbank Nationaal Archief, CC-BY-SA 3.0.
De afgelopen tijd heeft Open State gewerkt aan de koppeling van Open Spending met het open data portaal van het CBS. Meer dan 15.000 rapportages zijn nu beschikbaar op openspending.nl waardoor het mogelijk wordt om inzicht te krijgen in de financiën van ieders lokale overheid. Daarnaast zijn alle overheden met elkaar te vergelijken en kunnen benchmarks uitgevoerd worden.
De data is beschikbaar als open data zodat iedereen zelf toepassingen en berekeningen met de data kan uitvoeren. Deze machine-leesbare data geeft inzicht in de inkomsten en uitgaven in begrotingen en realisaties van alle decentrale overheden. De vrije beschikbaarheid hiervan versterkt de informatiepositie van volksvertegenwoordigers, journalisten en inwoners. Een belangrijk doel van de Open State Foundation is hiermee bereikt.
Gemeenschappelijke regelingen inzichtelijk
Voor het eerst zijn nu ook de gemeenschappelijke regelingen toegevoegd, samenwerkingsverbanden tussen verschillende overheden. Zo zijn er samenwerkingsverbanden op het gebied van veiligheid, ambtelijke samenwerking, afval en milieu. In 2010 kende Nederland 88 van deze regelingen en in 2014 was dat aantal toegenomen tot 126.
Volksvertegenwoordigers klagen over gebrek aan invloed, controle en transparantie rondom deze gemeenschappelijke regelingen. Vaak is het onduidelijk hoeveel geld er in een regeling omgaat en hoe je als volksvertegenwoordiger invloed op deze organen kan uitoefenen als er meerdere overheden mee gemoeid zijn. Transparante financiën van gemeenschappelijke regelingen dragen bij aan de democratische controle van deze samenwerkingsverbanden.
Groningse financiële detaildata
Duurzame ontsluiting van alle Iv3-informatie is de eerste mijlpaal richting financiële transparantie. Onderzoek van de Vrije Universiteit wijst uit dat volksvertegenwoordigers, journalisten en ambtenaren behoefte hebben aan gedetailleerdere informatie. Iv3 biedt namelijk drie niveaus waarbij je veelal uitkomt bij posten als ‘aankoop niet duurzame goederen’ en ‘overige verrekeningen’.
Open State heeft de afgelopen maanden samen met pioniers provincie en gemeente Groningen gewerkt aan de ontsluiting van hun financiële detailrapportages. Deze rapportages geven onder andere inzicht geven in die ‘niet duurzame goederen’ en ‘overige verrekeningen’. De resultaten hiervan worden in oktober gepubliceerd op Open Spending. Ondertussen werkt Open State in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken aan het ontsluiten van financiële detailrapportages van vijf nieuwe pilotgemeenten.
