Inkoopvergelijker.nl adviseert gemeentes met Iv3

Sinds de Open State Foundation in 2013 begon met openspending.nl heeft de website een enorme vlucht genomen. Bij de jaarwisseling waren alleen de gemeente Amsterdam en haar stadsdelen beschikbaar, maar momenteel zijn 118 gemeentes, 7 stadsdelen, 13 waterschappen en 10 provincies te vinden op openspending.nl. Wat veel mensen echter niet weten is dat de data achter openspending.nl door ons beschikbaar wordt gesteld als open data. Inkoopvergelijker is een nieuwe tool die gebruik maakt van deze data. Een interview met een van de makers Jacqueline Klaassen.

Jullie hebben een tool gebouwd met de financiële Iv-3 data. Waarom zijn jullie met deze cijfers aan de slag gegaan?

De Nederlandse overheid, inclusief de decentrale overheden, geeft per jaar ongeveer € 120 miljard uit aan inkoop. Maar niemand weet eigenlijk goed hoeveel dat precies is en wat het inkoopaandeel per gemeente is? Informatie hierover ontbreekt en dat is jammer. Het is ook nog eens heel erg veel geld en dat maakt informatie over het totale uitgavenpakket en het inkoopaandeel heel interessant.

Jullie richten je specifiek op inkoopcijfers van de gemeenten met Inkoopvergelijker?

Ja, in de gemeentelijke begrotingen is vaak meer dan 50% bestemd voor inkoop. Dat is best veel en eigenlijk vreemd dat inkoop niet altijd de aandacht geniet van bestuur en directie. Inkoop is namelijk een belangrijk instrument om te kunnen sturen op de doelstellingen van de gemeente. Maar wat koopt een gemeente dan zoal in? En hoe verhoudt de inkoop van een de ene gemeente ten opzichte van een ander? Hoe verloopt de inkoop gedurende het jaar? Wordt er uiteindelijk meer of minder ingekocht en dus uitgegeven? Het inkoopaandeel is waar bestuurd en directie redelijk eenvoudig en in het zelfde begrotingsjaar nog mee aan de slag kunnen. Ingrijpen op de rest van de uitgaven is veel lastiger. De Inkoopvergelijker maakt zichtbaar waar mogelijkheden zitten om bij te sturen.

Staat deze informatie dan niet gewoon in de gemeentelijke begroting?

De begroting is altijd openbaar, maar voor de meeste niet ingewijden is het ontcijferen daarvan of het vergelijken van begrotingen van verschillende gemeenten nog niet eenvoudig. Het inkoopaandeel van alle uitgaven is al helemaal niet goed uit de begroting af te leiden. Dat doen wij nu voor de gemeente. Transparantie in de overheidsfinanciën –en wat ons betreft specifiek transparantie in wat er ingekocht wordt, komt goede inzet van de maatschappelijke gelden ten goede.

De Iv-3 gegevens op openspending.nl bieden hiervoor de basis?

Exact, de gegevens over overheidsfinanciën die beschikbaar zijn op openspending.nl zijn een prachtige uniforme basis om vergelijkingen mee te maken. Wij hebben dit verrijkt met inkoopexpertise en dat levert de Inkoopvergelijker op. Deze levert antwoorden op de vragen hierboven. De Inkoopvergelijker levert naast inzicht in de eigen inkoopsituatie, ook een vergelijk op met de collega-gemeenten. Dat biedt nog meer inzicht en hieruit volgen keuzemogelijkheden die iedere organisatie verder kunnen helpen. Het zij om hun inkoop verder te professionaliseren, maar ook kan het helpen de lastige bezuinigingsopgaaf vorm te geven of om je realisatie beter in control te houden. Maar het begint met transparantie in je data en aandacht voor inkoop bij bestuur en directie.

Hoe kwamen jullie terecht bij openspending.nl?

We zijn Open Spending op het spoor gekomen omdat we zochten naar open data om als basis te dienen voor de ontwikkeling van Inkoopvergelijker. We hebben jullie eenvoudig gevonden via internet en daarna ging alles heel snel. We zijn door Open Spending ook goed op weg geholpen in de technische kant van het uitwisselen van gegevens. Wat ons betreft streven we er gezamenlijk naar om alle decentrale overheden zo snel mogelijk in jullie bestand te krijgen en aan de slag te laten gaan met Inkoopvergelijker.

Wat zou je willen zeggen tegen gemeentes die nog niet meedoen aan openspending.nl?

Wij roepen momenteel iedere overheidsorganisatie op om hun data ter beschikking te stellen aan openspending.nl. Dat betekent dat meer organisaties ook gebruik kunnen gaan maken van de Inkoopvergelijker, maar ook dat de vergelijkingen met de gehele groep van gemeenten steeds beter en scherper wordt. Uiteindelijk zijn de overheidsorganisaties daar het meeste mee gebaat en dat is waar het oorspronkelijk om begonnen is.

De tool is te vinden via www.inkoopvergelijker.nl